Sinh trưởng ở Lansing, Michigan ngày 10 tháng 4 năm 1952, Seagal chuyển đến Nhật Bản sống năm 17 tuổi. Tại đó, ông dạy tiếng Anh để có nguồn thu nhập học võ thuật. Steven lần lượt kiếm được chiếc đai đen ở các môn Aikido, Karate, Judo và Kendo. Trong thời gian này, ông thỉnh thoảng cũng tham gia đóng thế trong những cảnh đánh đấm hoặc huấn luyện cho các ngôi sao phim hành động, như trường hợp Sean Connery với phim Never Say Never Again. Trong lúc hướng dẫn, ông đã vô tình gây thương tích cho Sean.

Với tinh thần võ sĩ đạo Nhật Bản, Steven rất quan tâm tới tôn giáo và triết lý phương đông. Ông trở thành người của nhà Phật khởi nguồn từ bộ môn châm cứu và những bài học từ môn Aikido: "Hãy biết phát hiện điểm yếu của đối phương để chiến thắng, nhưng đừng lợi dụng điều đó để gây hại cho họ. Hãy biết cư xử có đạo đức không chỉ với con người mà với muôn loài trên trái đất". Seagal kể lại, một số thầy tu Tây Tạng mắc chứng bệnh về dinh dưỡng, kiệt sức thường tìm đến ông. Cảm thông với người bệnh, ông quyết định xây dựng nhà tình nghĩa dành cho những trường hợp đặc biệt. Ở đó, ông giúp họ chia sẻ nỗi buồn, cái đau nhưng tuyệt nhiên giấu kín thân phận của họ. Ông luôn kín tiếng về bản thân mình, và đã có không ít hoài nghi rằng ông là người của CIA. Những thắc mắc về Seagal càng thêm dày đặc khi ông đại diện cho những người đấu tranh giải phóng Tây Tạng và hiến tặng số tiền từ thiện lớn cho những tổ chức tôn giáo.

Sau 15 năm bôn ba nhiều xứ ở châu Á, Steven Seagal trở về đất Mỹ. Tại đây, ông một lần nữa mở học viện võ thuật và kiêm luôn chân vệ sĩ cho các ngôi sao nổi tiếng. Trong số khách hàng của Steven có Kelly LeBrock (mà sau đó trở thành vợ anh) và một nhà tài phiệt Hollywood mang tên Michael Ovitz. Chính Ovitz đã giúp Seagal ký hợp đồng làm phim võ thuật với Warner Bros.. Ngay trong bộ phim đầu tay hợp tác với đạo diễn Andrew Davis với Above the Law (1988), Steven đã tìm được vị trí của một ngôi sao hành động. Bộ phim tiếp theo Hard to Kill (1989), thực sự là một màn bạo lực khủng khiếp. Ông vào vai một cảnh sát thức giấc sau một giấc ngủ sâu và hùng hục đi trả thù những ai đã hại mình. Năm 1992 là thời kỳ đỉnh cao của Seagal với bộ phim Under Siege và đến năm 1994, ông bắt đầu thử sức ở vai trò đạo diễn với On Deadly Ground. Ông tiếp tục thâm nhập sâu hơn nữa thế giới giải trí khi góp phần sản xuất phim.

Năm 1997, Seagal khiến dư luận xôn xao khi một trong những người thầy của anh, Penor Rinpoche tuyên bố Steven là một tulku (nghĩa là sự hiện thân của thầy tu nhà Phật). Bản thân Steven cũng thực sự nghiêm túc với vấn đề này. Ông dành hàng tiếng đồng hồ niệm Phật, học các giáo lý nhà Phật và tuân thủ việc ăn chay nghiêm ngặt.

Seagal là một con người thực sự đặc biệt. Ham mê võ thuật, nhưng ông dành nhiều thời gian cho tôn giáo và cho cả sở thích âm nhạc. Có thời gian, vì quá yêu điệu rasta, ông đã tầm sư học đạo ở tận Jamaica, nơi anh có nhà nghỉ ở đó. Kết quả là năm 2005, ông phát hành một album nhạc có tựa đề Songs from the Crystal Cave. Trong nhà ông có một bộ sưu tập lớn đàn guitar và kiếm rất ấn tượng. Hiện tại, ông đang sống hạnh phúc với cô vợ thứ ba.